ผ่าเครือข่าย'เงินทอน'วัฏจักรการโกงในระบบราชการ

โดย ACT โพสเมื่อ Mar 15,2018

- - สำนักข่าวกรุงเทพธุรกิจ - -

"ปมทุจริต งบประมาณของรัฐ" เป็นประเด็น "ล่าความจริง" เกาะติดมาตลอด จนเกิดวาทกรรมใหม่ว่าด้วย "เงินทอน" ตั้งแต่ "เงินทอนวัด" ซึ่งตอนนี้ตรวจสอบกันไปแล้ว 3 เฟส ตามด้วยการทุจริต เงินสงเคราะห์ครอบครัวผู้ยากไร้และ คนไร้ที่พึ่ง รวมถึงผู้ติดเชื้อเอชไอวี ที่มีทั้งการ "หักหัวคิว" และ "เงินทอน"

ล่าสุดยังมีการทุจริตเงินอุดหนุนรายหัวนักเรียนที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ผันเงินไปใช้สนับสนุนกิจกรรมก่อความไม่สงบ ซึ่งเมื่อตรวจสอบ ลึกลงไป ก็พบรูปแบบ "เงินทอน" อีกเหมือนกัน โดยประเด็นนี้ "ล่าความจริง" ได้รายงานแบบเจาะลึกไปแล้วเมื่อ ต้นสัปดาห์

จะว่าไปแผนประทุษกรรมการทุจริตทั้ง 3 เรื่อง มีความคล้ายคลึงกันในบางแง่มุม แล้วก็มีความแตกต่างกันในบางประเด็น ซึ่ง "ล่าความจริง" นำมาชำแหละให้เห็นกันชัดๆ โดยเฉพาะนวัตกรรมการโกงที่เรียกกันว่า "เงินทอน" ซึ่งแน่นอนว่าต้องมีข้าราชการทุกระดับเข้าไปเกี่ยวข้อง และอาจโยงถึงฝ่ายการเมืองด้วย เข้าข่ายเป็น "การทุจริตเชิงนโยบาย" แบบหนึ่งกันเลยทีเดียว

โครงสร้างแผนประทุษกรรมการโกงในภาพรวม เริ่มจากการจัดสรร งบประมาณของประเทศให้กับกระทรวง ทบวง กรมต่างๆ ตามแผนงานการใช้จ่ายงบประมาณที่รัฐบาลต้องเสนอผ่านสภา เมื่อสภาอนุมัติแล้ว งบจะถูกจัดสรรมาที่กระทรวง จากกระทรวงจะลงมาที่กรม และหน่วยงานระดับเดียวกันแต่เรียกชื่ออย่างอื่น เช่น สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ เป็นต้น

หน่วยงานระดับกรมนี้จะมี "แขน-ขา" เป็นหน่วยงานย่อยของตนเองที่ทำงานกับประชาชนในทุกพื้นที่ทั่วประเทศ เรียกว่าหน่วยงานในระดับภูมิภาค ซึ่งส่วนใหญ่เป็นหน่วยงานระดับจังหวัด และหน่วยงานในระดับจังหวัดนี้เองที่ต้องทำงานสัมผัสกับประชาชนในแต่ละท้องถิ่น ทุกภาคของประเทศไทย

เมื่องบถูกจัดสรรลงมาที่หน่วยงานระดับจังหวัด เม็ดเงินก็จะกระจายไปถึงมือ "องค์กร" หรือ "ประชาชน" ที่เป็นกลุ่ม เป้าหมาย เช่น นักเรียน, คนยากคนจน, วัด หรือแม้แต่โรงเรียน งบที่ถูกลำเลียงลงมานี้ ถ้าข้าราชการในระดับจังหวัดเป็นเครือข่ายการทุจริตของ "ระดับบิ๊ก" ในส่วนกลาง ก็จะมีการส่ง "เงินทอน" กลับไปให้ผู้บังคับบัญชาของตน ทั้งส่งตรงกลับไปเลย คือหักจากงบที่ได้มาทั้งก้อนแบบดื้อๆ หรือไม่ก็ไปเรียกเงินทอนเอาจาก "องค์กร" หรือ "ประชาชน" ที่เป็นผู้รับงบประมาณ แล้วส่งเป็น "ส่วยเงินทอน" กลับไปยังผู้บังคับบัญชา

จะเห็นได้ว่า คนที่ได้ประโยชน์จากการทุจริตรูปแบบนี้ ก็คือ "บิ๊กข้าราชการ" ระดับ "นายๆ" ที่อยู่ในส่วนกลางนั่นเอง

คำถามก็คือ แล้วข้าราชการที่คุมหน่วยงาน ในระดับภูมิภาค เขาได้อะไร วิธีการโกงของเขา ก็คือการไป "หักหัวคิว" เอากับประชาชนหรือองค์กรที่เป็นผู้รับงบประมาณเช่น ต้องได้รับเงินช่วยเหลือ 3,000 บาท ก็ไป "หักหัวคิว" จ่ายจริงแค่ 2,000 บาท หรือ 1,000 บาท อย่างนี้เป็นต้น

เงินหัวคิวเหล่านี้ ส่วนหนึ่งก็จะแบ่งกัน เข้ากระเป๋าเครือข่ายในระดับจังหวัด อีกส่วนหนึ่งก็จะเก็บไว้เป็น "กองกลาง" เพื่อเอาไว้ดูแล "นาย" เวลาที่ "นาย" ลงพื้นที่

ถามว่าทำไมต้องดูแล "นาย" คำตอบก็คือ ผลงานเหล่านี้ (ผลงานของเครือข่ายการโกง) ถ้าใครหา "เงินทอน" ส่งนายได้เยอะ ดูแล "นาย" แบบประทับใจ ข้าราชการคนนั้นก็จะได้รับการโปรโมทขึ้นสู่ตำแหน่งที่สูงกว่า จากนั้นก็จะเติบโตไปเรื่อยๆ จนขึ้นไปเป็น"ระดับบิ๊กในส่วนกลาง" แล้วก็สร้าง เครือข่ายโกงต่อไปอีก เป็นวัฏจักรการโกงหมุนวนไปแบบนี้

ข้อมูลที่ "ล่าความจริง" ได้รับมาล่าสุดจากเครือข่าย "โกงเงินคนจน" มีการสร้างภารกิจ "ตรวจราชการ" ของข้าราชการระดับ ผอ.กอง ที่เป็นเครือข่ายของ "ระดับบิ๊ก" จากนั้นก็ไปเดินสายเก็บ "เงินทอน" ส่งนาย โดยที่ "ระดับนายๆ" ไม่ต้องเสียเวลาหรือมีความเสี่ยงต้องลงพื้นที่เอง

นี่คือ "วัฏจักรการทุจริตคอร์รัปชัน" ในรูปแบบ "เงินทอน" ซึ่งจะว่าไปแล้ว ตัวการทุจริตล้วนเป็นข้าราชการซึ่งอยู่ใต้การบังคับบัญชาของรัฐบาลทั้งสิ้น ฉะนั้นการจะกวาดล้างขบวนการนี้ให้หมดไป จึงอยู่ที่ความจริงจัง จริงใจของรัฐบาล โดยเฉพาะ "รัฐบาล คสช." ที่ประกาศตัวว่าเป็น "รัฐบาลปราบโกง"