ประเด็นร้อน
ตัวอย่างดี ๆ สำหรับทุกกระทรวง ห้ามเรี่ยไรซื้อของขวัญให้ผู้ใหญ่
โดย ACT โพสเมื่อ Dec 19,2017
- - สำนักข่าวกรุงเทพธุรกิจ - -
คอลัมน์ กาแฟดำ โดย : สุทธิชัย หยุ่น
ตัวอย่างที่ดีในระบบราชการยังมีให้เห็น และหนึ่งในนั้นคือคำสั่งอย่างเปิดเผยห้ามมีการเรี่ยไร เพื่อซื้อของขวัญ ของฝาก ให้ผู้บังคับบัญชาหรือครอบครัว
เริ่มต้นด้วย นพ.ปิยะสกล สกลสัตยาทร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ลงนามในประกาศกระทรวงสาธารณสุข ลงวันที่ 28 ต.ค. 2559 เรื่อง การให้และรับของขวัญ ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่หรือ ผู้บังคับบัญชา เนื่องในเทศกาลปีใหม่ พ.ศ.2560 เนื่องในโอกาสเทศกาลขึ้นปีใหม่ พ.ศ.2560 เพื่อให้ข้าราชการสร้างค่านิยมในการประหยัด ไม่เรี่ยไรเพื่อซื้อของขวัญ ของฝาก ให้ผู้บังคับบัญชา
คำประกาศนั้นระบุว่า
"เนื่องในโอกาสเทศกาลวันขึ้นปีใหม่ พ.ศ.2560 ที่ใกล้เข้ามานี้ ข้าราชการ ชั้นผู้น้อยนิยมมอบหรือเรี่ยไรเพื่อจัดหาของขวัญ แก่ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่หรือ ผู้บังคับบัญชา ซึ่งเป็นการสร้างทัศนคติ ที่ผิด ทั้งยังเป็นช่องทางให้เกิดการประพฤติมิชอบในวงการมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 8 ม.ค. 2540 ให้ถือปฏิบัติว่าข้าราชการชั้นผู้น้อย พึงลดการให้ของขวัญแก่ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ ผู้บังคับบัญชา หรือสมาชิกในครอบครัวของข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ เพื่อเสริมสร้างค่านิยมให้เกิดการประหยัดและสร้างทัศนคติที่ถูกต้อง โดยหัวหน้าส่วนราชการและผู้บังคับบัญชาต้องดำรงตนเป็นแบบอย่างที่ดี พร้อมทั้งกำชับดูแลข้าราชการในสังกัดให้ประพฤติตน เกี่ยวกับการเรี่ยไร และการให้หรือรับของขวัญหรือประโยชน์อื่นใดให้ถูกต้องสอดคล้องกับกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้อง"
ต่อมาก็มีคำสั่งทำนองเดียวกันที่กระทรวงการคลังและกระทรวงพลังงาน
ผมเชื่อว่าเจ้ากระทรวงอีกหลายแห่งก็คงกำลังจะดำเนินตามนโยบายเช่นนั้น เพราะไม่มีเหตุอะไรที่จะไม่ทำให้ข้าราชการชั้นผู้น้อยรู้สึกถึงความเป็นธรรมของ คำสั่งเช่นนี้
ขณะเดียวกันข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ที่ต้องการจะสร้างบรรยากาศของการทำงานที่ เปิดเผยโปร่งใสและเป็นธรรม ก็คงจะยินดีกับคำสั่งเช่นนี้ เพราะจะทำให้ความลำบากใจที่มีมาตลอดนั้นหายไป
บางคนอาจจะอ้างว่าการให้ของขวัญผู้ใหญ่เป็น "ประเพณี" ดั้งเดิมของไทย เป็นการแสดงความเคารพของผู้น้อย ต่อผู้ใหญ่ ซึ่งสมควรจะดำรงไว้เป็นการรักษาวัฒนธรรมแบบไทย ๆ ต่อไป
แต่การอ้างเช่นนั้นย่อมเป็นเพียงการที่ผู้นำระดับกระทรวงขาดความกล้าหาญ จะสร้างความเปลี่ยนแปลงในทางที่เหมาะที่ควร เพื่อขจัดปัจจัยอันมีส่วนทำให้เกิด การฉ้อราษฎร์บังหลวง สร้างนิสัยและความคาดหวังผิด ๆ ที่ว่าผู้น้อยต้องดิ้นรนเพื่อหาของขวัญให้ผู้ใหญ่
การที่จะพยายามคงไว้ซึ่งกติกาเช่นนี้ย่อมเท่ากับเป็นการรักษา "ระบบอุปถัมภ์"ที่เป็นหนึ่งในสาเหตุแห่งพฤติกรรมคอร์รัปชันที่กลายเป็นมะเร็งร้ายในประเทศมาช้านาน
หากผู้น้อยต้องการจะอวยพรปีใหม่แด่ผู้ใหญ่ในวงราชการ ก็ย่อมมีวิธีต่าง ๆ ที่ไม่ต้องกระทบถึงรายได้ของผู้น้อย เช่น การส่งบัตรอวยพร หรือข้อความผ่าน social media ได้อย่างสะดวกและรวดเร็วทันที
ความริเริ่มที่น่าสรรเสริญเช่นนี้น่าจะต่อยอดเป็นการเขียน "กฎกติกามารยาท" อื่น ๆ ที่จะนำไปสู่การป้องกันและ ปราบปรามพฤติกรรมฉ้อราษฎร์บังหลวง เช่น การเลี้ยงดูปูเสื่อผู้ใหญ่ การเกณฑ์ ชาวบ้านและนักเรียนไปต้อนรับข้าราชการผู้ใหญ่ที่ไปตรวจงาน รวมไปถึงกิจกรรมต่าง ๆ ที่ทำให้ข้าราชการชั้นผู้น้อย ต้องตกอยู่ในภาวะที่ถูกบังคับให้ต้อง"เอาใจนาย" อย่างไร้เหตุไร้ผล เพราะการ "เอาใจนาย" ที่ได้ผลที่สุด และเป็นที่ยอมรับได้ที่สุดคือ การทำงานในความรับผิดชอบของแต่ละคนอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด
ผมจะแปลกใจมากหากท่านนายกรัฐมนตรี จะไม่ถือโอกาสนี้ ออกคำสั่งไปยังทุกกระทรวงทบวงกรมให้ดำเนินนโยบายในทำนองเดียวกับที่กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงการคลัง และกระทรวงพลังงานได้ริเริ่มในปีนี้อย่างน่าชื่นชมแล้ว
การทำความดีความถูกต้องใน สังคมไทยไม่ต้องรอ ไม่ต้องเขินอายและไม่ต้องกลัวจะเสียหน้าว่าทำตามคนอื่นครับ
ประชาชนจะปรบมือดัง ๆ ให้เหมือน ๆ กัน แน่นอนครับ!
#ACTองค์กรต่อต้านคอร์รัปชัน