ประเด็นร้อน
การใช้ดุลพินิจเจ้าหน้าที่รัฐจะถูกทดแทนด้วย AI
โดย ACT โพสเมื่อ Jul 20,2017
- - สำนักข่าว โพสต์ทูเดย์ วันที่ 20/07/60 - -
ดร.ศักดิ์ เสกขุนทด
ผู้อำนวยการ สำนักงานรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ (องค์การมหาชน)
หนึ่งในปัจจัยที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดคอร์รัปชั่นในภาครัฐ คือ ระเบียบต่างๆ ที่ให้การตัดสินใจในบางกระบวนการเป็นการใช้ดุลพินิจโดยเจ้าหน้าที่ของรัฐ ไม่ว่าจะเป็นการตัดสินใจเรื่องค่าใช้จ่าย หรือผลลัพธ์ของการขออนุญาตหรืออนุมัติ บางกรณีการตัดสินใจเป็นไปตามกฎระเบียบที่มีความยุ่งยากและซับซ้อนมาก ส่งผลให้การใช้ดุลพินิจมีความยากในการได้มาซึ่งการตัดสินใจที่ถูกต้องจริงๆ
ในยุคดิจิทัลที่ความก้าวหน้าในด้านการประมวลผลข้อมูลไปถึงจุดที่สามารถส่งผลแบบ Real Time ได้โดยไม่ต้องมีค่าใช้จ่ายสูงเหมือนในอดีต รวมถึงการพัฒนาด้านปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence หรือ AI) ที่มีมานานหลายสิบปีได้เริ่มเห็นผลทางปฏิบัติแล้ว ตัวอย่างเช่น AlphaGo คือความสำเร็จของการใช้ AI ที่เป็นรูปธรรมอย่างแท้จริง
นอกจากนี้ ผลของการสร้างข้อมูลต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นข้อมูลในโซเชียล มีเดีย หรือข้อมูลจากการใช้สมาร์ทโฟน ก่อให้เกิดข้อมูลขึ้นอย่างมโหฬาร เกิดเป็นบิ๊กดาต้าในทุกวงการ ทำให้การพัฒนาโมเดลต่างๆ ของ AI ถูกยกระดับไปสู่การเป็นโปรแกรมที่เลียนแบบความฉลาดของมนุษย์ได้ใกล้เคียงมากขึ้นทุกที
ภาครัฐเองมีการใช้ข้อมูลต่างๆ ในรูปแบบที่หลากหลายอย่างมากมาย มีการเชื่อมโยงฐานข้อมูลภาครัฐที่เพิ่มขึ้นตลอดเวลา ทำให้เกิดระบบดิจิทัลที่มีการนำข้อมูลไปใช้ในลักษณะต่างๆ เช่น การขออนุญาตหรืออนุมัติในแบบออนไลน์ เป็นต้น เพียงแต่ขั้นตอนเหล่านี้ยังต้องให้เจ้าหน้าที่เป็นผู้ดำเนินการอยู่ ยังไม่ได้ใช้ความสามารถของเทคโนโลยีดิจิทัลในขั้นสูงเลย
แม้ว่ายังเป็นเรื่องใหม่ แต่เทคโนโลยีด้านปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI ได้ถูกบรรจุให้เป็นหนึ่งในเทคโนโลยีที่นำมาใช้ตามแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทยปี 2560-2564 โดยมีการระบุว่า AI จะถูกนำมาใช้ในด้านที่ต้องการความเชี่ยวชาญขั้นสูง อาทิ ด้านสาธารณสุขในเรื่องการวินิจฉัยโรค ในด้านการศึกษาสำหรับการเรียนรู้ในยุคใหม่ ด้านความมั่นคงโดยการตรวจสอบใบหน้า (Face Recognition) ในเรื่องต่างๆ แบบอัตโนมัติ และด้านการตรวจสอบกฎหมายต่างๆ เช่น งบการเงินและภาษีที่มีการใช้ข้อมูลขนาดใหญ่ เป็นต้น
แน่นอนเมื่อการเชื่อมโยงฐานข้อมูลหลักๆ ครบถ้วน การประยุกต์ใช้งาน AI จะเริ่มเห็นความเป็นไปได้ เรากำลังพูดถึงระบบตัดสินใจบางอย่างของภาครัฐที่ไม่ต้องใช้เจ้าหน้าที่เลย เมื่อวันนั้นมาถึงรัฐบาลดิจิทัลไม่ใช่แค่ตอบโจทย์ความต้องการประชาชนในด้านอำนวยความสะดวกเท่านั้น แต่เป็นการดำเนินงานที่ชาญฉลาดอย่างแท้จริง