กลไกปราบโกงเลือกตั้งใช้กับใคร

โดย ACT โพสเมื่อ Jun 08,2018

- - ขอบคุณข้อมูลจาก ข่าวสด - -

หมายเหตุ : สำนักงานกกต.จัดงานวันสถาปนาเนื่องในโอกาสครบรอบ 20 ปี มีการเสวนา หัวข้อ "กลไกปราบโกงเลือกตั้งใช้กับใคร ใช้ได้จริงหรือ?" ที่โรงแรมเซ็นทรา บายเซ็นทารา ศูนย์ราชการและคอนเวนชั่นเซ็นเตอร์ แจ้งวัฒนะ วันที่ 7 มิ.ย.

จุรินทร์ ลักษณวิศิษฎ์ รองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์

ยืนยันมีการเลือกตั้งแน่นอนแต่จะมีเมื่อไรต้องถามคสช. ตามกรอบรัฐธรรมนูญคือสูตร 3-3-5 หลังกฎหมายลูกเกี่ยวกับการเลือกตั้งอีก 2 ฉบับ คือเมื่อทูลเกล้าฯเพื่อให้ทรงลงพระปรมาภิไธยระยะเวลา 3 เดือน และ 3 เดือนหลังกฎหมาย ลูกส.ส.บังคับใช้ที่จะมีผล

จากนั้นดำเนินการเลือกตั้งให้เสร็จสิ้นภายใน 5 เดือน การเสร็จสิ้นคงไม่ใช่แค่เดินหย่อนบัตร น่าจะรวมประกาศผลด้วย

แต่ห่วงเงื่อนไขนอกรัฐธรรมนูญว่าถ้าบ้านเมืองไม่สงบจะไม่มีเลือกตั้ง กลัวว่าจะมีคนนำมาใช้

ขณะเดียวกันมีผู้พูดถึงรัฐธรรมนูญปราบโกง ถ้าปราบได้จริงรัฐธรรมนูญบังคับใช้มาแล้ว 1 ปี แต่ยังมีการโกง ถ้าจะใช้ปราบโกงได้บ้างต้องใช้ควบคู่ระบอบประชาธิปไตยที่มีการตรวจสอบถ่วงดุล ถ้าใช้กับระบอบที่ไม่สามารถตรวจสอบได้ก็ไม่เป็นผล

ทำไมต้องปราบโกงเลือกตั้งเพราะเพื่อให้กระบวนการได้มาซึ่งฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายบริหารในระบอบประชาธิปไตยเต็มไปด้วยความสุจริตเที่ยงธรรม ถ้ามีกลไกอย่างเดียวจะทำให้มีความสุจริตเที่ยงธรรมได้หรือไม่ ตอบเลยว่าไม่ จะเป็นแค่เพียงทำครึ่งใบไม่เต็มใบ

ถ้าจะสุจริตเที่ยงธรรมได้ก็ต่อเมื่อมีปัจจัยอย่างน้อย 3 ปัจจัย เป็นองค์ประกอบสำคัญในสถานการณ์นี้ หนึ่งคือกติกาต้องเป็นธรรม การบังคับใช้กติกาซึ่งรวมถึงการบังคับใช้กลไกปราบโกงด้วยต้องเป็นธรรม

การใช้อำนาจรัฐของคนที่มีอำนาจต้องเป็นธรรมด้วยเช่นเดียวกัน ความสุจริตเที่ยงธรรมทั้งองคาพยพจึงจะเกิดขึ้นได้ เลือกตั้งครั้งหน้า ถ้าถามมีโอกาสสุจริตเที่ยงธรรมหรือไม่ ตอบเลยว่าไม่ เพราะกฎกติกาสำคัญคือรัฐธรรมนูญ ไม่สุจริตเที่ยงธรรมตั้งแต่ต้นหลายมาตรา

เช่น รูปแบบการเลือกตั้งแบบจัดสรรปันส่วนผสม การกำหนดให้การสมัครรับเลือกตั้งของผู้สมัครพรรคเดียวกันแต่ให้ได้คนละเบอร์ เพราะอะไรกติกานี้จึงออกมาก็เพราะมีเป้าหมายให้การเลือกตั้งเป็นเบี้ยหัวแตก เอื้อต่อการสืบทอดอำนาจได้ หรือการเลือกนายกรัฐมนตรีในบทเฉพาะกาลที่ 5 ปี แปลว่าการเลือกตั้ง 2 ครั้ง 8 ปี 2 สมัยเต็ม

เรื่องกติกาตามพ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญกับคำสั่งคสช.ต่างๆที่ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยไม่ขัดรัฐธรรมนูญ แต่สำหรับพรรค การเมืองเดิมเท่ากับเซ็ตซีโร่สมาชิกพรรค ข้อบังคับพรรคห้ามทำกิจกรรมทางการเมืองใดๆ โดยคำสั่งที่กำหนดไว้ มีเสียงวิจารณ์เรื่องพรรคใหม่บอนไซพรรคเดิม จึงมีเครื่องหมายคำถาม

เรื่องกติกาการใช้อำนาจรัฐของผู้มีอำนาจก็เช่นเดียวกัน ทำให้เกิดเครื่องหมายคำถามถึงการใช้อำนาจรัฐของผู้มีอำนาจ เช่น การเปลี่ยนสถานะจากคนเขียนกติกา จากกรรมการมาเป็นผู้เล่นจะทำให้เกิดความเที่ยงธรรมหรือไม่

ระยะเวลาปลดล็อกให้พรรคการเมืองต่างๆ สามารถทำกิจกรรมทางการเมืองได้เท่าเทียมกับผู้เล่นที่มีอำนาจในปัจจุบัน ก็เป็นเครื่องหมายคำถามว่าทำให้เกิดความเที่ยงธรรมหรือไม่

ข่าวการใช้พลังดูดในทางการเมืองก็เป็นอีกประเด็นที่เป็นเครื่องหมายคำถาม

ที่สำคัญคือความเป็นห่วงเรื่องการใช้อำนาจเหนือองค์กรอิสระ เช่นการใช้มาตรา 44 ที่ส่งผลต่อความสุจริตเที่ยงธรรมได้ทั้งก่อนการเลือกตั้งระหว่างการเลือกตั้งและหลังการเลือกตั้ง

เพราะหลังการเลือกตั้งอำนาจเบ็ดเสร็จยังคงอยู่จนกว่าจะมีรัฐบาลชุดใหม่เข้าถวายสัตย์ปฏิญาณ การปลดกกต.หนึ่งคนสะท้อนว่าใช้อำนาจเหนือองค์กรอิสระทำให้เกิดเครื่องหมายคำถามเช่นเดียวกัน

เรื่องกลไกปราบโกงนั้นชื่นชมเพราะมีกลไกใหม่เกิดขึ้นหลายอัน และใช้ได้ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของผู้จัดการเลือกตั้งคิดว่าน่าจะดีกว่าเดิมแทนกกต.จังหวัด เพราะไม่ฝังรากในพื้นที่นั้นๆ เป็นการถาวร เรื่องการให้ใบแดงที่ตัดสิทธิ์การลงรับสมัครเลือกตั้งตลอดชีวิต กลไก คุ้มครองพยาน มีรางวัลให้กับผู้ชี้เบาะแสคิดว่าเป็นประโยชน์ทั้งสิ้น

แต่ขอตั้งข้อสังเกตเรื่องใบส้มระหว่างหาเสียงเลือกตั้ง ถ้ากกต.พบว่ามีความไม่สุจริตกับผู้สมัครรับเลือกตั้งกกต.สามารถระงับสิทธิ์เลือกตั้งของผู้สมัครได้เป็นระยะเวลา 1 ปีได้ จึงเป็นห่วง ถ้ากกต.ใช้อำนาจสุจริตเที่ยงธรรมยุติธรรมก็ไม่มีอะไรน่าห่วง แต่ถ้ามีสิ่งที่นอกเหนือไปจากนี้ก็อาจจะเอื้อประโยชน์ให้กับผู้สมัครบางคนบางพรรคได้

นอกจากนี้ กกต.ประจำหน่วยที่ศาลรัฐธรรมนูญเพิ่งจะวินิจฉัยว่าการให้กกต.ประจำหน่วยไปช่วยหรือจัดให้ไปช่วยคนพิการ ผู้สูงอายุและทุพพลภาพ ก็เป็นห่วงกลัวจะไปช่วยกาตามเจตนารมณ์ของผู้กาหรือไม่ จะกลายเป็นช่องทางทุจริต ขอให้กกต.ช่วยจับตาเป็นพิเศษอย่าให้เกิดการทุจริต

คำถามว่ากลไกปราบโกงใช้กับใคร ใช้ได้จริงหรือ กรณีใช้กับใครคิดว่าต้องใช้กับทุกคน ทุกพรรคและทุกฝ่าย ไม่ว่าจะสนับสนุนผู้มีอำนาจหรือไม่ก็ตาม

ถามว่าใช้ได้จริงหรือ คำตอบก็ขึ้นอยู่กับกกต. เพราะเป็นผู้บังคับใช้กลไกนี้ ถ้ากกต.ดำรงความเป็นอิสระไม่เป็นเสือหมอบ เสือกระดาษคิดว่ากระบวนการเลือกตั้งหรือการจะได้มาซึ่งฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหารที่จะไปทำหน้าที่แทนประชาชน

ก็ยังมีความหวังที่จะเห็นความสุจริตเที่ยงธรรมเกิดขึ้น แม้กติกาไม่เที่ยงธรรมมาตั้งแต่ต้นก็ตาม